Trzecia powieka u psa – co warto o niej wiedzieć i kiedy zgłosić się do weterynarza?

Czy zauważyłeś u swojego psa białą lub różowawą błonkę przesuwającą się po oku, szczególnie gdy zwierzak śpi lub właśnie się obudził? To tzw. trzecia powieka – niewielka, ale bardzo ważna struktura anatomiczna, która chroni oko czworonoga przed urazami i wysychaniem. Choć jej okazjonalne pojawienie się nie musi oznaczać niczego niepokojącego, to jej długotrwała widoczność może być sygnałem choroby lub urazu. W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest trzecia powieka u psa, kiedy jej obecność jest normalna, a kiedy warto skonsultować się z weterynarzem.

Czym jest trzecia powieka u psa i jaka pełni funkcję? Jak wygląda trzecia powieka

Trzecia powieka u psa, znana również jako migotka lub podwójna powieka, to naturalna część anatomiczna oka, która pełni ważną rolę ochronną. W terminologii medycznej nazywana jest błoną migawkową. Taka cienka, półprzezroczysta błona znajduje się w wewnętrznym kącie oka, między gałką oczną a dolną powieką. U zdrowego psa jest zazwyczaj ledwo widoczna. Gdy działa prawidłowo, pomaga chronić gałkę oczną przed ciałami obcymi, a także zawiera gruczoł łzowy.

Są jednak sytuacje, w których trzecia powieka u psa przestaje spełniać swoją funkcję i wymaga interwencji weterynaryjnej. Najczęstszą patologią związaną z tym elementem oka jest wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki. Objawia się ono czerwoną, wypukłą zmianą w kąciku oka i może prowadzić do przewlekłego łzawienia, podrażnień oraz infekcji. Inne niepokojące objawy to nagłe wysunięcie trzeciej powieki, opuchlizna, ropa, świąd, częste mrużenie oczu lub drapanie pyska. Jeśli zauważysz, że podwójna powieka zasłania część oka lub wygląda nienaturalnie, nie zwlekaj z wizytą u lekarza weterynarii.

Jak wygląda trzecia powieka u psa, kiedy staje się widoczna? Najczęściej przyjmuje formę białawego lub różowego fałdu tkanki, który może częściowo przykrywać gałkę oczną. Jej pojawienie się może być chwilowe, ale może też oznaczać, że coś zakłóca prawidłowe funkcjonowanie oka lub całego organizmu. Zdarza się, że trzecia powieka jest bardziej widoczna u niektórych ras psów – np. u chartów – co jest uwarunkowane genetycznie i nie zawsze musi oznaczać patologię.

Pełni ona bardzo istotną rolę ochronną – zabezpiecza oko przed urazami mechanicznymi, kurzem, wiatrem, a także rozprowadza łzy po powierzchni gałki ocznej, dbając o jej odpowiednie nawilżenie. Gruczoł umieszczony w obrębie trzeciej powieki produkuje nawet do 40% całkowitej ilości łez, dlatego jego zdrowie ma bezpośredni wpływ na kondycję oka.

Wiele osób zadaje sobie pytanie: czy trzecia powieka u psa sama zniknie? Odpowiedź zależy od przyczyny jej pojawienia się. Jeśli jest wynikiem chwilowego osłabienia, zmęczenia lub snu – zniknie samoistnie. Jednak gdy towarzyszą jej inne objawy (np. zaczerwienienie, łzawienie, wypływ ropny, swędzenie, zmiana kształtu), może to świadczyć o poważniejszym problemie, takim jak Cherry Eye, uraz, infekcja, a nawet choroba neurologiczna.

Widoczna trzecia powieka – naturalna reakcja czy objaw choroby?

Widoczna trzecia powieka u psa może być zarówno naturalną reakcją organizmu, jak i sygnałem świadczącym o rozwijającej się chorobie. W normalnych warunkach migotka – czyli trzecia powieka – pozostaje schowana i działa w tle, nawilżając oraz chroniąc oko. Czasem jednak uwidacznia się tymczasowo, np. gdy pies jest bardzo zmęczony, śpi lub został poddany działaniu leków uspokajających. W takich sytuacjach widoczna trzecia powieka u psa nie powinna budzić niepokoju, szczególnie jeśli po krótkim czasie znów chowa się pod dolną powieką i nie towarzyszą jej żadne inne objawy. Pojawienie się trzeciej powieki może być też widoczne po zabiegach chirurgicznych lub w czasie osłabienia organizmu – wtedy również nie musi oznaczać patologii, ale warto bacznie obserwować zachowanie i stan zdrowia zwierzęcia.

Zupełnie inaczej sytuacja wygląda, gdy widoczna trzecia powieka u psa utrzymuje się dłużej lub pojawia się nagle i bez wyraźnej przyczyny. Może to być objaw wielu schorzeń – od infekcji bakteryjnych i wirusowych, przez problemy neurologiczne, aż po poważne choroby oczu u psa. W niektórych przypadkach trzecia powieka wysuwa się również przy chorobach ogólnoustrojowych, takich jak nosówka, choroba Addisona, zaburzenia pracy jelit czy zatrucia.

Infekcje, urazy i ciała obce – co jeszcze wpływa na oko psa

Oko psa to niezwykle wrażliwa i delikatna struktura, która narażona jest na wiele czynników zewnętrznych – od kurzu, pyłków i wiatru, po różnego rodzaju bakterie, wirusy czy grzyby. Wiele psów, szczególnie tych aktywnych na spacerach w lesie, na łąkach lub w parku, może doznać drobnych urazów mechanicznych oka, np. przez gałąź, trawę lub kontakt z innym zwierzęciem. W takich przypadkach nawet drobne zarysowanie rogówki może skutkować stanem zapalnym, silnym łzawieniem, światłowstrętem, mrużeniem oka i widoczną trzecią powieką.

Jedną z najczęstszych dolegliwości, jakie dotykają zwierzaki, jest zapalenie spojówek u psa. Może być ono wywołane przez alergie, infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze, a także przez podrażnienia mechaniczne lub chemiczne. Objawia się najczęściej zaczerwienieniem spojówek, łzawieniem, ropną wydzieliną, obrzękiem powiek oraz silnym mrużeniem oka. Warto pamiętać, że psy nie zawsze potrafią pokazać ból, dlatego obowiązkiem opiekuna jest reagowanie na każdą nietypową zmianę w zachowaniu pupila, zwłaszcza jeśli dotyczy ona tak ważnego narządu jak oko.

Jak rozpoznać, że trzecia powieka wymaga interwencji weterynarza

Rozpoznanie, że z trzecią powieką dzieje się coś niepokojącego, może być trudne, szczególnie dla opiekunów, którzy wcześniej nie zauważyli jej u swojego psa. Warto jednak uważnie obserwować każdy przypadek, gdy fałd tkanki w wewnętrznym kąciku oka nagle staje się widoczny lub stale się utrzymuje. Szczególnym sygnałem ostrzegawczym jest zapalenie trzeciej powieki u psa, które często towarzyszy infekcjom oka, stanom zapalnym spojówek lub wypadaniu gruczołu trzeciej powieki. Objawia się to zaczerwienieniem, obrzękiem, bolesnością przy dotyku, a niekiedy obecnością ropnej wydzieliny.

Innym niepokojącym sygnałem mogą być czerwone oczy u psa, które często towarzyszą stanom zapalnym spojówek, alergiom, urazom, a także problemom z trzecim powieką. Jeśli zaczerwienienie oka pojawia się nagle, obejmuje również spojówki i trzecia powieka staje się bardziej widoczna lub wypchnięta – może to wskazywać na poważny proces zapalny.

Jak dbać o oczy psa i zapobiegać problemom z trzecią powieką?

Odpowiednia pielęgnacja oczu psa to jeden z kluczowych elementów dbania o jego zdrowie i komfort życia. Oczy to niezwykle wrażliwy narząd, a wszelkie zaniedbania mogą prowadzić do podrażnień, stanów zapalnych, infekcji i problemów z trzecią powieką. W codziennej rutynie warto sprawdzać, czy oczy pupila są czyste, przejrzyste i nie łzawią nadmiernie. Do delikatnego oczyszczania można używać wacików nasączonych specjalnym płynem do higieny oczu dla zwierząt (dostępnym w gabinetach weterynaryjnych lub sklepach zoologicznych), zawsze przemywając oko od zewnętrznego do wewnętrznego kącika.

Aby zapobiegać problemom z trzecią powieką, warto dbać nie tylko o same oczy, ale również o ogólną odporność i kondycję psa. Zbilansowana dieta, odpowiednia ilość ruchu oraz ograniczenie stresu mają bezpośredni wpływ na zdrowie oczu i gruczołu trzeciej powieki. Wspierając odporność, można sięgać po naturalne suplementy i smakołyki zawierające np. kwasy omega-3, witaminę A i luteinę, które korzystnie wpływają na wzrok. W codziennej opiece sprawdzą się również przysmaki dla psa – nie tylko jako nagroda za spokojne czyszczenie oczu, ale też jako zdrowe uzupełnienie diety.